Rabu, 20 Oktober 2021

KATA PENGANTAR

Tabe salamat Lingu Nalatai Salam Sahujut Karendem

Malempang.

Puji Dan Syukur Atas Berkat Rahmat Ranying Hatalla Langit

Tuhan Tambing Kabanteran Bulan Raja Tuntung Matan Andau Jatta

Balawang Bulau Kanaruhan bapager Hintan (Tuhan Yang Maha Esa)

berkat karunianya yang dilimpahkan kepada kita semua, sehingga

upaya saya dapat menyempurnakan kembali Talatah Basarah (Buku

Kandayu). Buku ini Kumpulan Kidung Suci Agama Hindu Kaharingan

yang dilagukan pada Saat Basarah.

Semoga buku ini berguna bagi kita semua atau sebagai

penunjang penghayatan ajaran agama Hindu Kaharingan yang

disusun sedemikian rupa sesuai dengan buku kandayu yang

dikeluarkan oleh Majelis Alim Ulama Hindu Kaharingan Indonesia

pada Tahun 1979.

Semoga buku ini dapat digunakan oleh semua umat Hindu

Kaharingan dan sebagai penuntun Basarah/ Persembahyangan.

Akhir kata saya ucapkan terima kasih kepada Tim penyusun

buku kandayu yang terdahulu atau semua pihak sekali lagi saya

mohon ma’af yang sebesar-besarnya jika ada kekeliruan dan saya

bersedia menerima saran dan kritik dari semua pihak.

Sahiy,Sahiy, sahiy

Palangka Raya, Maret 2017

 Tim Penyusun

 

ii

DAFTAR ISI

Kata Pengantar……………………………………………............. ii

Daftar isi……………………………………………………............. iii

Susunan Acara Basarah………………………………….............. iv

Paramun Basarah………………………………………................ iv

Manggaru Sangku Tambak Raja………………………............... v

Do’a Tamparan Basarah………………………………................. vi

Do’a Panutup Basarah…………………………………................ ix

Do’a Kuman………………………………………………............... xi

Kandayu Manyarah Sangku tambak Raja……………................ 1

Kandayu Mantang Kayu Erang………………………….............. 5

Kandayu Parawei………………………………………….............. 28

Kandayu Akan Penganten ...........……………………................ 31

Kandayu Akan Uluh Hisek………………………………............... 34

Kandayu Pangaten Melai Balai………………………….............. 35

Kandayu Katika Nahunan………………………………............... 37

Kandayu Maluput Hajat…………………………………............... 42

Kandayu Anak Sakula………...................................................... 44

Kandayu Alem Pendeng Huma………………………….............. 48

Kandayu Buli Huma Taheta ..…………………………................ 51

Kandayu Alem Uluh handak Manugal…………………............... 53

Kandayu Akan Uluh Ije Handak Tiwah………………….............. 57

Kandayu Limbah Tiwah…………………………………............... 60

Kandayu Uka ULuh Matei………………………………............... 62

Kandayu Metuh Mangubur……………………………….............. 64

Kandayu Limbah Mangubur……………………………................ 67

Kandayu Melai Uka Pasah Patahu……………………................ 69

Kandayu Mambuwur Behas Hambaruan……………….............. 71

iii

I. SUSUNAN ACARA BASARAH

1. Narinjet/Nalatai Behas Tawur

2. Manggaru Sangku Tambak Raja

3. Do’a Tamparan Basarah

4. Kandayu Manyarah Sangku Tambak Raja

5. Pembacaan Kitab Suci Panaturan

6. Kandayu Mantang Kayu Erang

7. Pandehen/Siraman Rohani

8. Kandayu Parawei

9. Do’a Panutup Basarah

 10. Menerima Berkat Ranying Hatalla Hajamban

 Behas Hambaruan Nyaki malas mantis Undus

 Tampung Tawar

II. PARAMUN BASARAH

1. Sangku Inyuang Behas

2. Giling Pinang 7 Ruku 7

3. Hambaruan Ije Bangkusan Timpung

4. Duit Singah Hambaruan

5. Dandang Tingang Pendeng Huang Bentuk

 Sangku

6. Tanteluh 1, Kasan Undus, Tampung Tawar

7. Parapen, Garu/Manyan

iv

MANGARU SANGKU TAMBAK RAJA

Nggaru Manyangku Kapanatau Sangku Tambak Raja ije

bahalap basuang behas manyangen tingang, hayak

ingarambang hapan giling pinang hambalat awi rukun tarahan,

basingah bulau pungkal raja rabia tisik tambun, ije bahalap

ineras hapan bulau hambaruan ije kabangkusan timpung.

Maluhing hapan dandang tingang ije kadandang, tanteluh

manuk darung tingang, tuh inyarah ikei akan Ranying Hatalla

Langit, Tuhan Tambing Kabanteran Bulan, Raja Tuntung Matan

Andau. Basa bitim hai kuasam belum datuh japa jimat

maharing. Mangat kare kahandak ikei uras tau manjadi kilau

gawin junjun helu huran melai batang danum injam tingang

rundung nasih nampui burung. Uka behas bulau hambaruan ije

mungkus hong kabangkusan timpung tau nanteluh nduan hila

upun tundue hariten nduan halawu benteng. Huang aram

tuntang kuasam ikei balaku.

Kuruk hambaruan ikei buli, 3 X

Sahiy

v

DO’A TAMPARAN BASARAH

Ikey Mangaku Tuntang Percaya

 Ranying Hatalla Katamparan

 Langit Katambuan Ikei

 Petak Tapajakan Ikei

 Nyalung Kapanduyan Ikei

 Kalata Padadukan Ikei

Palus nanjuriku bahing ganan tandak balua bulau pantar tatah

bahanjungan rabia sadurin guntum, bahi-bahing panganak

andau balua parung hai malabehu benteng siru datuh ije

marantau ruang, ije gantung pahalendang tinggi pahalingei.

Bambahingan panyandai bulan nehus siru sari pangku

palus nyalumbu ambun tilap telu puluh manehus enun lime

balas hatalamping eleh tapuk tasik kapanjungan manjung

halawu tumbang lawang langit

Palus ganan tandak buah tasik malambung bulau harende

laut napatah hintan sali padadusan Ranying Hatalla Langit ije

hai kuasae belum datuh japa jimat maharing.

Kangkarungut ganan tandak janjaruman karang lingun ikei

tingang esum pantai danum kalunen nalatai tisui luwuk

kampungan bunu bau ambun alem/andau tuh ikei tingang are

hakapeleng renteng tambun randan hapampungan lingkat mijen

huang parung hai malabehu benteng siru datuh marantau

ruang.

vi

Basa ikei manaharep tuntang manyarah kapanatau

Sangku Tambak Raja ije gantung pahalendang tinggi pahalingei

ije basuang behas ba-asal bara parei manyangen tingang

bahalap Ngarambang hapan giling pinang ihambalat awi rukun

tarahan hayak ineras bulau hambaruan ije bangkusan timpung

basingah bulau pungkal raja tabia tisik tambun.

Bahalap maluhing hapan dandang tingang ije kadandang

tuh inyarah ikei hapan do’a basarah ikei hapan ikei balaku asi

belum palakuan datuh japa jimat maharing ije mahunjun bara

raja awang beken pahayak Ikei, tuntang kilau gawin ije jadi

manjadian taluh handiai huang sahapus kalunen junjun helu

huran.

Ngatah ku tinai Ranying Hatalla Langit Tuhan Tambing

Kabanteran Bulan akam mujan danum nyalung Kaharingan

belum natisan guhung panaling haseng akan ikei handiai

mangat kare ikei handiai sama tau nupi nekap kayun penyang

karuhei tatau sandik panturung sangkalemu raja, belum

panjang umur batuah marajaki, narai kahandak ikei uras tau

manjadi huang batang danum injam tingang rundung nasih

nampui burung, belum sanang mangat sanang salamat, barigas

ka-abas.

Uka ikei tau penyang hinje simpei paturung humba

tamburak mangat ikei tau akan tanggeran lewu manderah

danum pananggak rundung hapamantai tambun.

vii

Tinai uka ikei tau belum tatau sanang haring manggigih

tingkah lawang baun andau. Akam masi mawat mampahayak

tuntang mangejau kare ikei handiai bara kare sial kawe nupi

kampa dahyang baya,riwut peres baratus gangguranan arae

sampar saribu sasabutan bitie, nantilang kia ikei bara kasingen

kahirin uluh lewu mandereh danum pananggak rundung

hapamantai tambun.

Mangat kare ikei handiai ije tege tingang mumpung

renteng tambun randan hapampungan lingkat huang ambun

alem/andau tuh sama tau nupi nikap kayun penyang karuhei

tatau ngampa sandik paturung sangkalemu raja. Akam kia

mampakeleh kare kula jalahan ikei ije buah kahaban kapehe

lasut darem mapahayak kia tundah jalahan ike ije manampa

jalanae kejau akam kia mangarendeng kare paharin ike ungkup

uluh kaharingan ije hindai puji mahining auh ajar aim ije baguna

akan galang pambelum ewen hajamban basarah tuh uka ewen

tau barendeng pahayak ikei.

Aluh hatampulu ikei balaku asi belum dengam kueh bitim

tau rise rawei hangkahanya ikei palakuan awat maharing isen

balitam ela basuleh huang. Basa tawangku bitim puna Raja Ije

mahunjun bara kare Raja awang beken balitam kuasam jatun

bara tikas kuasam tuntang bitim tampung sahur bara gantung

langit tundun parapah bara tuyang hawun.

Dia panjang riwut rawei hajamban bahing ganan tandak

isen ambun saruhin tisui babalang labatan ganan kandayung 

viii

eleh manting nduan tahanjugae palus nende mijen

panyalampayae.

Palus buli ganan tandak buli bantambang salumpuk

entang mules lepah labatan kandayungku mulang tantakep

taterus tuyang.

Palus buli hayak ganan tandak buli bulau pantar tatah

mules labatan ganan kandayungku nyuruk rabia saduring

guntum ruwan junjun helu.

Kuruk hambaruan ikei buli, buli nyelem bangkusan timpung

mangat hariten halawu benteng, barintih nduan hila upun

tundue buli hayak kapintar kaharati payalembang untek

panarang atei, parentas rawei, parajang hukum.

Huang Aram Tuntang kuasam Ikei balaku

Sahiy

ix

DO’A PANUTUP BASARAH

Palus Inanjuriku ganan tandak bulau bulau pantar tatah

bahanjung rabia sadurin guntum. Bahi-bahing panganak andau

balua parung hai malabehu benteng siru datuh marantau ruang

ije gantung pahalendang tinggi pahalingei ruwan parung jatta

balawang bulau sirun kanaruhan bapager hintan.

Bambahingan Payandai Bulan palus nyalumbu ambun

tilap telu puluh manangkawet enun lime balas hatalamping.

Palus tapuk tasik kapanjungan manjung halawu tumbang

lawang langit.

Kangkarungut ganan tandak namuei tukang uju lawang

langit uju nanjung inangkalau. Eleh tapuk tasik malambung

bulau harende laut bapatah hintan palus murik batang danum

mendeng ngatimbung langit nanturung pahalendang balai bulau

napatah hindan sali padadusan Ranying Hatalla langit Tuhan

Tambing Kabanteran Bulan Raja Tuntung Matan Andau ije hai

kuasae belum datuh japa jimat maharing.

Kangkarungut tinai ganan tandak janjaruman karangan

ikei tingang esum pantai danum kalunen nalatai tisui luwuk

kampungan bunu. Basa nduan hambekan ketun ikei hayahayak handak manutup pumpung basarah tuh mahapan Do’a

ikei uka bitim tau mujan danum nyalung kaharingan belum

natisen guhung panaling aseng akan ikei handiai ije tege huang 

x

ambun alem/andau tuh palus akan kare tundah jalahan ikei ije

melai huang huma tuntang mawi jalanae kejau.

Awi asim tuntang sintam ikei tau i-awat tuntang halajur

ingat kakare auh aim akan galang pambelum ikei intu batang

danum injam tingang tuh tau manjadi akan tanggeran lewu

mandereh danum pananggak rundung hapamantai tambun,

mangat ikei tau belum hatampung kilau bua kayun sangalang

garing haring hatundun tingkah baun kayun lampesun kereng.

Ngatah tinai bitim Ranying Hatalla Langit Tuhan Tambing

Kabanteran Bulan Raja Tuntung Mantan Andau akam

mangejau ikei handiai bara kare taluh ije papa, dahyang baya,

peres badi baratus gangguran arae sampar saribu sasabutan

bitie. Akam manenga tangkalasan kasingen uluh lewu

mandereh danum kahirin rundung hapamantai tambun mangat

ikei belum panjung-panjung kilau pisang tanggan tarung, belum

tatau sanang ureh ngalawan kilau asang suhun danum raja

manggihih tingkah lawang baun andau basa bitim puna tawan

ikei raja ije mahunjun bara kakare raja awang beken kuasam

balitam jatun bara tikas kuasam.

Dia panjang riwut rawei hajamban bahing ganan tandak

isen ambun saruhin tisui babalang labatan ganan kandayung

eleh manting duan tahanjungae palus nende mijen

panyalampaya palus buli gana tandak buli batambang

salumpuk entang mules lepah lambatan ganan kandayung

mulang tantakep taterus tuyang.

xi

Buli hayak ganan tandak buli bulau pantar tatah mules

lepah ganan kandayung nyuruk rabia sadurin guntum ruwan

junjun helu.

Kuruk hambaruan ikei buli. Buli nyelem bangkusan

timpung mangat hariten halawu benteng, uka barintih halawu

upun tundu, buli hayak panyalembang untek panarang atei

parentas rawei paranjang hukum, buli hayak kayun penyang

karuhei tatau sandik patarung sangkalemu raja, hajamban

kuasam Ranying Hatalla Ikei Balaku

Kuruk Hambaruan Ikei Buli x 3

Sahiy

xii

DO’A KUMAN

Palus Inanjuku bahing ganan tandak balua bulau pantar tatah

bahanjung rabia sadurin guntum, bahi-bahing panganak andau

balua parung hai malabehu benteng siru datuh marantau ruang

je-gantung pahalendang tinggi pahalingei.

Bambahingan panyandai bulan nehus siru sari pangku

palus nyalumbu ambun tilap telu puluh manangkawet enun lime

balas hatalamping eleh tapuk tasik kapanjungan manjung

halawu tumbang lawang langit, palus sembang balai bulau

napatah hintan balai hintan napatah bulau Sali padadusan

Ranying Hatalla.

Bau ambun Andau/hamalem tuh ikei jadi tingang

hakapeleng renteng tambun randang hapampungan lingkat

mijen bentuk parung hai malabehu benteng siru datuh

marantau ruang ayun keluarga ……………… ije jadi manyadia

rangkan panginan simpan iran panyambungan sukup tuh, uka

tingang tatu Ranying Hatalla mujan danum nyalung Kaharingan

belum natisan guhung panaling aseng, mujan sangka tatamba,

panerus untek panarang atei parentas rawei paharus jalan

parajang hukum, mangat ikei kananae rangkan panginan

simpan iran panyambungan sungkup tau manjadi akan karigas,

ka-abas, batengkang tulang kilau tabalien lantang penyang,

kapintar harati, sanang mangat sanang salamat belum huang

pantai danum injam tingang tundung nasih napui burung, awi 

xiii

tagal kahain kuasam jatun bara tikas kuasam, kueh bitim tau

rise rawei palakuang awat hamaring balitam kuasam ela

basuleh huang awi bitim jadi inanggare Indu Rangkang

panenkang tulang, Mina Runting Paniring uhat, Indu Lambung

panujung Tarung, Mina Timpung payun Rawei, Putir Sinta

Rantaian Ganan Behas. Tarasem Intu rangkan panginan

simpan iran panyambungan sukup, manyukup hagagian

katapas tuntang kakurang Ikei.

Dia panjang riwut rawei hajamban bahing ganan tandak

isen ambun saruhin tisui babalang labatan ganan kandayung

nyuruk rabia sadurin guntum ruwan junjun helu hajamban

kuasan tingang tatu Ranying Hatalla ikei balaku.

Kuruk Hambaruan Ikei Buli x 3

Sahiy

1

KANDAYU MANYARAH SANGKU TAMBAK RAJA

1. Sangku tambak hai pahalendang

Basuang Behas Parei Manyangen Tingang

Rukun tarahan je giling pinang

Inihang Luhing je dandang tingang

2. Sangku Tambak hai Baguna

Inyarah Bentuk Balai Paseban Raja

Taharep Uluh Bakas Tabela

Manumun Peteh ranying Hatalla

3. Sangku Jituh Basuang Behas

Pambelum Inyarah Dia Bara Tikas

Dengan Hatalla Ilaku Ka-abas

Hambaruan salamat Bereng Barigas

4. Hetuh Itah Uras Manyaksi

Ranying Hatalla te Puna Ati

Biti Bereng Daha dan Isi

Bakas Tabela Hatue Bawi

5. Hetuh Itah Manyarah Sangku

Panungkup Utus je Raja Bunu

Tutuh Kameluh je Limut Batu

Peteh Hajamban je raja Uju

2

6. Hatalla Nangkilik Jatta Nanggera

Narui Peteh Sangga Tatamba

Nyalumpuk Sangku je Tambak Raja

Akan Kalunen Sahapus Dunia

7. Sangku Inyarah Tumun Peteh

Uka Itah Uras Je Menteng Ureh

Alu Utus je Kueh-Kueh

Bereng Barigas Kahaban Keleh

8. Itah Manyarah Dia Malayan

Dengan Hatalla Je Katamparan

Uka Manenga Nyalung Kaharingan

Ingkes Intu Behas Hambaruan

9. Sangku Inyarah Intu Baun

Sangku Impunduk Je melai Hunjun

Narai Ilaku Inenga Dinun

Tuah Rajaki Je Uras Atun

10. Sangku Inyarah Dengan Bagulung

Behas Imintih Bangkusan Timpung

Panyalumpuk Entang Penyang Hatampung

Sama Belum Tatau Manyambung

3

11. Sangku Inyarah Kalutuh Helu

Imapui Manyan Sangku Inggaru

Lampang Ewau Je Mangat Tutu

Mukei Kuasan Je Raja Uju

12. Hetuh Itah Sama Mite

Intu Bentuk Je Biti Are

Bahes I-Intih Hariten Pire

Jetuh Panenga je Tutu Tege

13. Hetuh Itah Uras Mingat

Pasin Hatalla Batang salamat

Aluh Narai Bewei Kahimat

Gawi Manjadi Hayak Imberkat

14. Pasin hatalla Jadi Inarang

Cuba Irima Tuntang Ingumang

Bara Tamparae sapanja-panjang

Bakandung Behas Manyangen Tingang

15. Hetuh Itah Uras Katawan

Bentuk ungkup Utus Babuhan

Jalan Helu Tege Kalampangan

Janjin Hatalla Tantahian Huran

4

16. Itah Kaharingan Laku Imberkat

Ranying Hatalla je Mampaingat

Hetuh Utus Mamparahan Kabulat

Bereng Batuah Belum Salamat

17. Hajamban Jetuh Bulau Mandurut

Tatean Riwut Bihing Karungut

Peteh Nyai je Inai Mangut

Parit Balanga je Runjangn Riwut

18. Balanga Bulau je Runjun Riwut

Turus Panatau je Inai mangut

Muhun Pahayak Ambun Hadurut

Eweh je Tawa Tatau Basewut

19. Sarah Sangku TikasTuh Bewei

Basarah Penyang je Hinje Simpei

Mamparahan Ampin Kabulat Atei

Kaharingan Belum Penyang Karuhei

20. Sangku Inyarah umba Hatalla

Kahimat Itah Bakas Tabela

Tuah Rajaki Utus Babala

Umur Panjang Belum Baguna

5

21. Hetuh Itah Basarah Bulat

Hinje Simpei Tiruk Pampakat

Manintu Hatalla Uka Kahimat

Bereng barigas Itah salamat

KANDAYU MANTANG KAYU ERANG

1. Atei Itah Halajur Manggenang

Maniruk Auh Te Sapanjang-panjang

Auh Lunas Jalan Malempang

Panamuei Randung Banama Tingang

2. Banama Muat Paramun Gawi

Ije Mahin Dia Ati Balihi

Tarantang Garu Due Puluh Ije Biti

Puat Banama te Sampan Jadi

3. Banam Tanggar te Dia Tiling

Itah Samandiai Uras Mahining

Palus Inulak Auh Bataling

Raja Ngarangan Je balai Mihing

6

4. Tulak Banama Kitar Gantau

Naharep Matan je Andau Tumbu

Panamuei Banama Gulung Pahuru

Umba Kakare Taluh Inggau

5. Auh Kandayu Sasar Basikap

 Banama Mahalau Ambun Tantilap

 Panjungan Manjung Inuju Ancap

 Lawang Haselan Kalawet Batatap

6. Manjung I-Urik Dia Narusan

Tende Balaku Sawang Kaharingan

Tihang Banama Murik Jalayan

Namuei Danum Tatau Nyahukan

7. Tamuei Banam Paham Bagulung

Dia Nyarita Je Luwuk Tanjung

Banama Tingang Paparantung

Tende Lewu Bukit Ambun Bagantung

8. Banam Tingang palus Tende

Mantir Mantang Rahan Dare

Putir Santang Ewen Hanyahe

Raja Kameluh Bawi Hatue

7

9. Mantir Mansanan Ampin Jalana

Untung Rajaki Inenga akae

Lilis Lamiang Hapan Manduae

Bakam Supu Hapa Nyarangae

10. Gawin Mantir Uras Jadi

Limbas Balaku Ewen Nanjuri

Lumpat Banama Mengkak Tali

Banama Haguet Dia Balihi

11. Tamuei Banama Dia Bambilit

Nanturung Tumbang Je lawang Langit

Raja Tantilap je Utus Rihit

Asun Bulan Manjijit Huit

12. Lawang Langit Haluan Banama

Jamban Sangiang Mantir Balua

Bukit Masuluh Bintap Tantawa

Tende Lewu Bukit Tambak Raja

13. Ampin Tamuei Banama Bagulung

 Tende Nyabau Rahan Timpung

 Uluh Are Rata Hapumpung

 Ungkup Babuhan Laut Mangantung

8

14. Handue Raja Mendeng Najuri

 Rahan Timpung Umba Nyai siti

 Umur Panjang Tuah Rajaki

 Banama Bantulak Rahui Ngamburi

15. Banama Namuei Hararahan

 Murik Tumbang Kasebahan

 Burung Metu Macam Bakuyan

 Lauk Bilis Ranying Manjuhan

16. Panamuei Banama Dia Panjang

Murik Pantai Danum Sangiang

Raja Tatau Labih Sanang

Mina Bulau Telu Karung Kajang

17. Tende Banama je Kanjanjulu

Raja Mantir Mendeng Balaku

Umba Raja Burung Metu

Takar Gantang Inenga Telu

18. Banama Namuei Hai Pahalendeng

Mantir Mandulang Untung Panjang

Murik Pantai Danum Sangiang

Sampai Tumbang Ulang Hagandang

9

19. Labehu Eka Tambun Baputi

 Talagan Tuah Talangan Rajaki

 Akan Gagenep Uluh je Ati

 Bakas Tabela Hatue Bawi

20. Tamuei Nyadar Randung Banama

 Mamua Balai Lambang Palangka

 Eleh Hakanderang Jadi Hakaja

 Umba Panatau Tingang Rangga

21. Mantir Mendeng Palus Hagatang

Mahining Auh Kanderang Tingang

Harandue Raja Mambuka Lumpung

Sarangan Bulau Untung Aseng Panjang

22. Banama Miar Jala-Jalan

Murik Batang Danum Jalayan

Pahalendang Lewu Palus Gitan

Bagare Kaleka Batu Nindan

23. Banama Sampai Kaleka Lewu

Bua are Macam Baribu

Genep Batang Masak Manuru

Teras Sawang Salanja Sanselu

10

24. Mantir Marentah Tarantang Garu

Lumpat Maname Huma Ungku

Sampala Namuei Uras Ilaku

Behas jite Ije Paham perlu

25. Bihis-bihisa Tarantang Garu

 Mimbit Tintue Sama Baramu

 Babaran Garing Karungan Metu

 Manuk Bawui Lakang Buku

26. Bagantung Banama Tende Batahan

Manunggu Masak Bari Panginan

Teras Sawang Entang Pakanan

Ganan Luyang Bawin Balian

27. Raja Mantir Haguet Manyampan

Bahata Tambak Tuntang Panginan

Tuntang Balai Sarin Kambungan

Akan Likut Kaleka Batu Nindan

28. Raja Dumah Puat Sadia

Uluh Lewu Kaleka Due Biti Umba

Babaran Garing Imuat Kea

Ampar Dulang Langgei Parada

11

29. Lasang Dumah Hai Pahalendang

Mantir Mandui Salumpuk Entang

Intu Talagan Untung Aseng Panjang

Rajaki Tuah Belum Tatau sanang

30. Mantir Dumah Mendeng Najuri

 Lewu Tamparan Ulun Tuh ati

 Raja Kameluh Putir Nyai

 Raja Uju Kanaruhan Basaki

31. Limbah Raja Mendeng Mujan

Salumpuk mandui Nyalung Kaharingan

Teras Sawang Laluh Ngarangan

Jamban Injilit I-halalian

32. Banama Tulak Ampin Jadi

Batu Nindan Jadi i-ilihi

Hayak Auh Paham karami

Tapuk Tasik Ngantung santagi

33. Panamuei Banama Dia Kejau

Mahalau Tasik Rampang Matan Andau

Are Eka Ije Ihalau

Sembang Banama Huang Ije Pulau

12

34. Hining Itah Bara Bahut

 Kinjap Uluh tau Manyewut

 Banama Namuei Dia Maliut

 Jete Bagare Pulau karungut

35. Murik Danum Barirai Parantung

 Mahalau Lewu Bukit Batengkung

 Buntut Nusa Kilat Lambayung

 Tarusan Kumpang Tame Bagulung

36. Banama Tapuk Danum Jalayan

 Batang Danum Menteng Bajaman

 Bukit Sua Tintun Tujuan

 Tende Banama Tekap Malayan

37. Hangkalime Mantir Najuri Magun

 Umba Raja Rawing Tampung Telun

 Tuntang Kameluh Tempun Tiaawun

 Taluh Inggau Uras Atun Dinun

38. Jadi Inanjuri Haguet Banama

 Rawing Tempun Telun Mahin Umba

 Murik Nalatai Kare Lewun Raja

 Tarusan Pahuru barantai I-huru Kea

13

39. Tapuk Batang Danum Sangkalila

Danum Tatau Baranuha

Tengan Awi Ranying Hatalla

Tende Lewu Bukit Kasinta Raja

40. Sampai Bukit Sinta Kasambuyan

Mantir Lumpat je Rahan Runjan

Panamuei Jalanae Uras Insanan

Sangomang Lentar Rata Katawan

41. Bukit Sinta Jadi I-Nggawi

Banama Inulak Mujan Kea Jadi

Murik Tarusan Nyalung Nantiri

Manyundau Tanparan Je Itah Ati

42. Panamuei Banama Kejau Ingguang

Tapuk Tasik Riak Mihing Sambang

Nyamah Menelak Baner Sangkuang

Simpei Karuhei Kaleka Huang

43. Murik Danum Simpei Karuhei

Danum Hasahep Penyang Karuhei

Lasang Timpung Injam Bewei

Hapan Mantir Nangkaje Rawei

14

44. Dumah Mantir Nyampan Jalanae

Supun untung Lamiang Induae

Entang Tingang Tintun Tujuae

Bakan Batu Eka Nyarangae

45. Banama Haguet Murik Laju

Eleh Tapuk Tasik Sangkalemu

Pahalendang Banama Bahalap Tutu

Raja Ngarangan Je Ewen Telu

46. Haluan Banama Sangomang Bahut

Ie Manelak Rasau Kaput

Hayak Tarusan Ambun Hadurut

Tatau Nyahukan Tasik Basewut

47. Ampin Banama Jalanae Rangkah

Banama Tapuk Tasik Manuah

Sangomang Haluan Je-Japan Tatah

Lampang Ije Kabawak Kandarah

48. Pantar Nyalung Bukit Batu jadi Gitan

Raja Telu Uras Jadi Katawan

Nutung Garu Mapui Manyan

Murik Batang Danum Bapantis Runjan

15

49. Mahalau Bukit Are Tutu

Hakayun Penyang Karuhei Sangkalemu

Uju Bukit Ije Bantantu

Banama Tende Huang Laut Lewu

50. Bukit Uju Bara Tinggang

Banama Tende Huang Laut Batang

Mantir Balua Jamban Ingancang

Manarui Jalanae Banama Tingang

51. Janjulanan Banama manamuei

Ije Inggau Uras Tege Bewei

Bungai Langit Rajan Manyamei

Tende Bukit Tampung Karuhei

52. Bara Hete Banama Batulak

Limbah Dinun Kare Kahandak

Umba Bapae Raja Hakutak

Indue Inyundau Tamparan Sulak

53. Banama Tulak Tame Tarusan

Tapuk Batang Danum Letai Runjan

Panamuei Hindai Tau Malayan

Tende Banama Nyambau Rahan

16

54. Rahan Kameluh Indu Nyai Inai mangut

Nyai Mahaga Runjan Riwut

Eweh Sundau Tatau Basewut

Sandik Karuhei Penyang Sambalut

55. Batulak Tinai Banama Manuju

 Tarusan Bulau Sangkalemu

 Panamuei banama Paham Laju

Tapuk Tasik MandalanRaja Uju

56. Bukit Linda Bulan Eka Tende

Mantir Lumpat Rahan Dare

Raja Kameluh Uras Tege

Uluh Danum Karimoi Kampeleng Hete

57. Raja Mantir balaku Untung

Banama Palus Haguet Bagulung

Bulau Namburak Tarusan Nanturung

Tapuk Tasik Gandang Ngarambang Harantung

58. Banama Dimpah Dia bambilit

Nanturung Danum Hintan Natimbung Langit

Gadung Gasa Balai Masigit

upun Garing Tungket Langit

17

59. Panamuei Banama Je jala-jalan

Murik Tusan Garing Habusung Rujan

Palus Tapuk Tasik Handaran

Hayak Tende Intu Ije Rahan

60. Tulak Banama Tinai Bajalan

 Limbah Jadi Maja Rahan

 Tame Tinai Ije Tarusan

 Tapuk Tasik Kaharingan

61. Telu Raja Tunggal sangomang

 Palus Naturung Ije Pahalendang

 Batang Garing Tau Nganderang

 Mangkuk Amat Jaya Nyangiang

62. Uras Jadi Taluh Ilaku

 Bantulak Tinai Raja Telu

 Limbah Manyundau Tingang Tatu

 Murik Danum Nyalung Marakunju

63. Panamuei Banama Je paham Panjang

 Manyarahan Pantai Danum Sangiang

 Mandulang Bulau Untung Panjang

 Tapuk Tasi Jaleang Tingang

18

64. Banama Namuei Jajalan Kejau

Supun Untung Are Inyundau

Benang entang Kandarah Bulau

Tapuk Tasik Pawah Bulan

65. Panamuei Banama Je Panjung-Panjung

Telu Haramung Pandulang Untung

Akan Itah Tatau Manyambung

Palus Tapuk Tasik Malambung

66. Dimpah Tasik Malambung Bulau

Gitan Pahalendang Ije Bulau

Jamparan Banama Dia Ihalau

Tende Manduan Kare Panatau

67. Haguet Banama Paparantung

Tamuei Raja Telu Paham Bagulung

Nyandar Batang Lunuk Bagantung

Tapuk Danum Nyalung Batengkung

68. Raja Telu Ewen Hakanduang

Banama narusan Salat sawang

Danum Mendeng Nantimbung Langit Ije Ingguang

Tende Bukit Bulau kagantung Gandang

19

69. Kagantung Gandang sampai jadi

 Raja Telu Batatap Biti

 Mingat Kasaktian sapire Ije Ati

 Ewen Telu Palus Mandai

70. Mendeng Raja Tunggal sangomang

 Lumpat Lewu Bukit Kagantung Gandang

 Pakaian Sukup Batun Penyang

 Duhung Hintan Intu Kahang

71. Pakaian Uras Ihapan jadi

 Raja Telu Haguet Mandai

 Tisin Bulai Sinta Mani

 Ie Mahapan Aran raja Putar Tiki

72. Mangkepan Tisin Sinta Mani

 Kayu Erang Palus Indai

 Tamparan samandiai Uras Ati

 Uka Kare Gawi Uras Tau Manjadi

73. Mendeng Hayak Raja Telu

 Uras Manuju Upun Kayu

 Erang Tingang Gambalang Nyahu

 Tuntang Kayu Pampang saribu

20

74. Ampin Raja Tunggal Sangomang

Sampai Upun Kayu erang

Hete raja Mendeng Manimang

Tempun Gawi Je Tatau sanang

75. Timang Erang Saraba Jadi

 Janjin Hatalla Lalus I-Awi

 Pa-Intih Hatalla Ije Mandai

 Tikas Sangomang Ije Biti

76. Tungking Langit Palus Mandai

 Kayu Erang Sulak Ati

 Batang erang Kayu Sakti

 Edae Bungking je sapan Jadi

77. Hete Sangomang Melai Bajanda

 Duhung Inyilak Hapan Mambuka

 Buking Ranggan Gitae Huma

 Eka Kameluh anak Hatalla

78. Kameluh Bulan Bawin jatta

 Kameluh Anak ranying Hatalla

 Supun Untung Ilaku Raja

 Nyalung Kaharingan Induae Kia

21

79. Talangan Tuah Lampekung Rajaki

Uras Imekat Tuntnag Injawi

Kahimat Mangat Tau Manjadi

Samandiai Maksud Je Kurik Hai

80. Taluh Handia Uras Dinun

Ampin Raja Handak Muhun

Utus Rahit Tilap Muhun

Samandiai Maksud Je Kurik Hai

81. Uras Muhun Raja Telu

 Bara Kayu Gambalang Nyahu

 Pusaka Baguna rata Dinu

 Kaharingan Belum Penyang Sangkalemu

82. Raja Telu Hakanduang

 Limbah mandai Mantar Pinang

 Manyundau Raja angking Penyang

 Tuntang Kameluh Putir salung Tamanang

83. Dengan Angking Ewen Balaku

 Sapire Bewei Ije Tau

 Supun Untung Bulau Sangkalemu

 Kare Tangkalasan je BUnu hantu

22

84. Ngantung Gandang Sukup Gawi

Raja Mantir Mendeng Nanjuri

Hakaliling sapire je Ati

Rajan Kameluh Pire-pire biti

85. Kagangtung Gandang Sukup Gawi

Ilalus Raja Telu Biti

Mampandui salumpuk Sapire Ati

Mangat Batuah Belu Marajaki

86. Tulak Banam bara Lewu Bukit

Jarat I-Engkak palantar Injijit

Supun Untung Uras Imbit

Danum Mendeng nantimbung langit

87. Panamuei Banam dia Kejau

Tapuk Batang Danum Banyahu Bulau

Hetuh Are Taluh Inyundau

Kayun Penyang Karuhei Tatau

88. Ayun balai Sarin Kambungan

Mangat Tatau Uras Katawan

Panamuei banama Murik jalayan

Mimbit Salumpuk Entang Bakawang

23

89. Labehu Handalem riam hatuntung

Banam Tapuk Tasi Sari Gandung Untung

Tende Majala Lauk Untung

Eweh Je Kumae tatau Manyambung

90. Haguet Banama Murik Harantean

Ungkup sawang Sapire Je Gitan

Raja Telu Namuei Kabajuran

Bukit tanjung Eka Tujuan

91. Bukit Tanjung sampai Jadi

Tende Ungkup sawang Gawi

Uluh Are Panggil Barami

Banama Bajarat Imeteng tali

92. Hetuh Banama Ba-Ungkar Puat

Lakang Buku Impalumpat

Indang Salangking Apang Salamat

Bagawi Karas Atei Bahimat

93. Rata Jadi Gawi-gawian

Masak Uras Bari Panginan

Panggil Are Biti Bakuyan

Uras Inyurung Tuntang Nyarungan

24

94. Limbah Ngantihan Hapantar Pinang

Sama Ngantung tulang Batekang

Telu Raja Hakanduang

Ewen Mimbul Batang sawang

95. Ewen Mampendeng Batang Sawang

 Bawin Sandah Je Nangkasiang

 Kayun Karuhei Akan Karambang

 Sirat Bulau Je Hakalingkang

96. Samandia jadi Gawin Karambang

 Telu Raja Mendeng Mangkang

 Batang Sawang Palus Inimang

 Tempun Gawi Je Tatau Sanang

97. Gawi Uras Jadi Sadia

 Upun Sawang Jadi Inata

 Bakam Nyalung Kaharingan Impalua

 Tengan Awi Ranying Hatalla

98. Limbah Jite Panggil Bakarak

 Buli Ekae Tintun Kahandak

 Kilau Ampin Ampah Bakarak

 Banama Tingang Handak batulak

25

99. Banama Musuh Danum Banyahu

 Manyarurui Jalae Ije Helu

 Supun Utnung are Ilaku

 Ianjuri kareh Je Sampai Lewu

100. Pambulin Banama Paham Bagulung

 Tapuk Tumbang Panjungan Manjung

 Palus Masuh Paparantung

 Tilap Ambun Lepah Nanjung

101. Panamuei Randah Banama Buli

 Sampai Eka Tempun Gawi

 Palatar I-Uluh Injarat Tali

 Tatamba Hila Lawin Kamburi

102. Banama Tingang Jadi Dumah

 Mimbit Untung Rajaki Tuah

 Karuhei Tatau Penyang Panyampah

 Tampalawei Andau Je Durut Sawah

103. Andau Sawah Tarang Balawa

 Kare Gawi Tinai Nampara

 Rangkan Panginan Uras Impalua

 Bara Balai Lambang Palangka

26

104. Matan Andau Jadi Gantung

Raja najuri Supun Untung

Kayun Karuhei Penyang Hatampung

Bara Ngambu Tasik Malambung

105. Panginan Uras Jadi sadia

 Piring Saling Akan Impalua

 Bangkusan Timpung Uras Iriksa

 Bungkar Puat Randung Banama

106. Baungkar Puat Banama Tingang

Behas Timbuk Malabien Gantang

Balua Singah Malabien Timbang

Depen Uei Hanjuju Gawang

107. Raja Telu Hakanduang

Mamenteng Manas Nelun Lamiang

Jamban Karuhei Utnung Panjang

Panyalembang Untek Tuntang panarang

108. Buwur Behas Hambaruan Rata Jadi

I-Hantuk Imalas Hayak Inyaki

Hampatung Tuah Dengan rajaki

Kahapus Hakekat Niat Gawi

27

109. Palempang Jalan Tikas Tuh Helu

Hajamban Riwut Bihing Kandayu

Insanan Awi Je Raja Uju

Akan Panungkup Raja Bunu

110. Kalutuh Auh Jalan Malempang

 Nyarita Tamuei Banama Tingang

 Ije Ngarange Raja Tunggal Sangomang

 Manalih Batang Kayu Erang Tingang

111. Mangat Itah Rata Katawan

Tamuei Banama Murik Jalayan

Jalanae Balaku Nyalung Kaharingan

Kayun Penyang Panatau Panuhan

112. Uras Sukup Taluh Indinu

Awi Raja Ewen telu

Lepah Inajuri Kalutuh Helu

Kayun Penyang Je sangkalemu

113. Auh Malempang Kalutuh Bewei

Kahanjak Huang Narui Parawei

Kakare Auh Keleh Inyimpei

I-haga I-rima Je Huang Atei

28

114. Jalan Malempang Tende Helu

Tende Kea Riwut Kandayu

Mahapan kandayu Rawei Balemu

Basarah Akan Hatalla Ngambu

KANDAYU PARAWEI

1. Nyahu Hai Paham Bataling

Marawei Utus Uluh Kalilig

Kilau Pahiau Suling Garinding

Nasa Kaharingan Balai Mihing

2. Kilat Panjang Nyau Batengkung

Nyahu marawei Utus Baagulung

Tegah Uap Je Gandung Untung

Dimpah Rahusan Tasik Malambung

3. Batengkug Hiau Nyahu Hai

Marawei Utus Dia Suali

Murik tarusan nyalung Nantiri

Manyundau Tamparae Je Itah Ati

29

4. Metuh Kaput Je Dia Gitan

Hatalla Manyewut Auh Tamparan

Hamauh Manyewut Intan kaharingan

Kaput Hapisah Palus Sabahan

5. Langit Petak Jadi Balawa

Ulun Kalunen Jadi Inampa

Taluh Handiai Saraba Injapa

Kalute Sulak Gawin Hatalla

6. Peteh Mandehen Ranying Hatalla

Umba Kalunen Ije Inampa

Nyuang Petak Nguntep Dunia

Ela Manggawi Taluh Je Papa

7. Nyahu Hai Ayun Hakumbang

Hayak Kilat Je Paham panjang

Bara Bukit Kagantung Gandang

Balua Tahanjungan Je Kayu Erang

8. Nyahu Hai Kilat Balawa

Auh Peteh Ranying Hatalla

Kaharingan Tatap Dehen Ihaga

Sampai Petak Langit Inaheta

30

9. Auh Nyahu Kilat Batantu

Manyarurui Tamparan Talu Helu

Inyaksi Indehen Raja Uju

Kaharingan Marawei Dia Balemu

10. Nyahu Hai Kilat Balawa

Jamban Peteh Ranying Hatalla

Maparendeng Itah Ela Laya

Kaharingan Jete Jalan Balawa

11. Kilat Panjang Nyahu Hakumbang

Balua Bukit Nganderang Tingang

Raja Uju Ewen Hakanduang

Kaharingan Nyarurui Ela Layang

12. Ujan Labat Kilat Nyahu

Kaharingan Jalan Tanduhan Helu

Peteh Hatalla Dia Balemu

Marawei Utus Je Raja Bunu

13. Kilat Panjang Nyahu Ngaruntung

Riwut Marawei Penyang Hatampung

Sama Mananggar Gantang Utung

Ulun Uras Tatau Manyambung

31

14. Kalute Kapaham Auh Parawei

Balaku Penyang Hinje Simpei

Inyimpei Indehen Huang atei

Murik Tarusan Balawang Kandayu

15. Auh Palempang Baguna Tutu

Akan Utus Je Raja Bunu

Tutuh Kameluh Balimut Batu

Peteh Muhun Je Bara Ngambu

16. Auh Parawei Tikas Tuh Helu

Hajamban Riwut Rawei Kandayu

Manyarurui Peteh Hatalla Ngambu

Peteh Muhun Je Bara Ngambu

17. Ampin Pasin Ranying Hatalla

Akan Itah Sahapus Dunia

Balai Kaharingan Tege Inampa

Jamban manyimpei Peteh Hatalla

32

KANDAYU AKAN PENGANTEN

1. Itah Mahining Rawei Kandayu

Balaku Berkat Hatalla Ngambu

Ngandayu Mandurut Raja Uju

Mangawin Utus Je Rasa Bunu

2. Kandayu Jituh Rawei Manimang

Manimang Mandurut Putir Santang

Mandurut Manimang Je Batang Sawang

Panganten Matuh Je Batang Panjang

3. Raja Uju Mendeng Manyaki

 Ketun Ndue jadi Hajanji

 Hanjean Ndue Pahinje Biti

 Jatta Nangera Hatalla Masi

4. Ketun Ndue Jadi Hapakat

Insaksi Ingawin Je Sukup Sarat

Raja Uju Jadi Baniat

Ranying Hatalla Jadi Mamberkat

5. Nyaki Mandurut Untung Panjang

Kahum panyampah garing Narantang

Ndue Ingawin Jadi Inarang

Tumun Pelek Indang sangomang

33

6. Mambuwur Behas Meteng Lamiang

Sangkum Bulau Untung Panjang

Berkat Hatalla Jadi I-nimang

Ketun Ndue Nyarurui Je Ela Layang

7. Peteh Hatalla Ela Kalapean

Janjin Kangkeret Tantahian Huran

Ma-amal Sinta Jite Pedoman

Mangat sampai Uka Tujuan

8. Hormat Umba Je Indang Apang

Mangat Belum Baumur Panjang

Tundah Kula Uras Inimang

Mangat Belum Batuah Tatau sanang

9. Kabehu Kasingi Ela Mahapan

Kabisit Kakuhu Uras Inganan

Keleh Belum Je Kabajuran

Kalute Peteh Hatalla Huran

10. Basarah Ngandayu Je Rajin Umba

Manara Aran Ranying Hatalla

Kakare Auh Ije Baguna

Akan Ajar Anak Esu Dapit Jeha

34

11. Basarah Ngandayu Paham Baguna

Amal Belum Huang Dunia

Panaturan Halajur Jete Imbasa

Kutak Kandayu Jete Irima

12. Pampeteh Hatalla Jadi Inarang

Ketun Ndue Belum Sapanjang-Panjang

Belum Nyamah Hentang Tulang

Sampai Hinje Je Sandung Mantang

13. Tikas Tuh Helu Rawei Kandayu

Ngandayu Mandurut Je Raja Uju

Mangawin Utus Je Raja Bunu

Mamenyang Peteh Hatalla Ngambu

35

KANDAYU AKAN ULUH MISEK

1. Ayu Itah Sama Nganderang

 Ranying Hatalla Ije Ingguang

 Balaku Simpei Je Bambang Penyang

 Uka Manjadi Je Itung Huang

2. Balaku Kahandak Uras Manjadi

Sarurui Hisek Saruhi

Sahur Parapah Nyarurui Biti

Ranying Hatalla Hadurut Masi

3. Kalute Angat Je Kanahuang

Alaku Berkat Karuhei Penyang

Tau manjadi Kanahuang

Sarurui Hisek Tuntang Hakumbang

4. Tuntang Tinai Ije Mambatang

Peteh Ranying Hatalla Usang

Uluh Hisek tuntang Hakumbang

Nggau Hinje Je Simpei Penyang

5. Bawi Hatue Kawan Pambujang

Hakaja Pating ela sambarang

I-atur Bahalap Simpei penyang

Harus Mahaga Tanduhan usang

36

6. Itah Rajin Basarah Ngandayu

Rajin Manara Hatalla Ngambu

Hadat Dasar Bahalap Tutu

Kalute Bawi Atawae Hatue Je Nggau

7. Tikas Tuh Helu Auh Kanderang

Nganderang Laku Karuhei Penyang

Balaku Hatalla Malalus Kanahuang

Tuah Rajaki Je uras Lampang

KANDAYU PANGATEN MELAI BALAI

1. Itah Riak Je Tangkayahan

Garing Tarantang Duhung Jumban

Batanjung Lawang Parantaran

Sama Manuju Balai Paseban

2. Itah sama Je Hanjak Rantang

Impahayak raja Uju Hakanduang

Ringkin Talumbang Batu Lawang

Manggapung Panganten Garing Tarantang

37

3. Tarantang Itah Je Hanjak Rata

Nanturung Balai Paseban Raja

Sali Padadusan Ranying Hatalla

Uka Manarima Berkat Je Baguna

4. Balaku Asi Je Hai Tutu

Dengan Ranying Hatalla Ngambu

Masi Utus Je Raja Bunu

Tutuh Kameluh Je limut batu

5. Batanjung Lawang Je Parantaran

Dahinag Baya I-laku Kabujuran

Pahayak Asin Je Kanaruhan

Jeleng Haseban Balai paseban

6. Jatta Nangera Hatalla Masi

Pahayak Tarantang Kareh Bajanji

Jangga Jangkarang Uras Masi

Panganten Hanjean pahinje Biti

7. Hadurut Uras Putir santnag

Mangat Nyarurui Bambang Penyang

Nyarurui Jarin raja Hakanduang

Nyaki Hajamban Untung Panjang

38

8. Tanturan Kawin Tumun Helu

Tunggul Garing Limut Batu

Endas Bulau Garing Hatungku

Ingawin Imberkat Awi Raja Uju

9. Ingawin Imberkat Jatta Hatalla

Uras Inenga Kia Kuasa

Kuasa Najuri Tandak balua

Narinjet Anak Jatta Hatalla

10. Anak Jatta Hatalla Je Katamparan

Linggar Langit Je Jaman Huran

Tuntang Kameluh Bajarumat Hintan

Ketun Ndue Hapakat Bajaman-Jaman

11. Kanuhan Anak Jatta Hatalla

Nyalamat Kalunen Huang Dunia

Peteh ela Manggawi Taluh Je Papa

Mangat Hambaruan Buli Ije Kuasa

12. Raja Kameluh Ije Mambatang

Mandohop Itah Sapanja-Panjang

Mandurut Bulau Untung Panjang

Sangkum Panyampah Garing Narantang

39

KANDAYU KATIKA NAHUNAN

1. Itah Niring Rawei Kandayu

Balaku Berkat Hatalla Ngambu

Nahunan Utus Raja Bunu

Nyarurui Pelek tingang Bue Tatu

2. Bidan Palus Nggatang Metang

Balua Parung marantau ruang

Masuk Hejen Nyingkap Pakang

Sangkum Kayun Je Bambang Penyang

3. Karungut Auh Je Burung Linggu

Melai Tahanjungan Je Pinang Lewu

Kabajuran Bitim Tingang Esu

Hapanduyan Danum Kalang Labehu

4. Palus Nasuhan Hejan Pakang

Nekap Uras Kayun Penyang

Bidang Palus Sampai Batang

Nyaluhut Palus Garing Tarantang

5 Bidan Natilang Nyalung Jatta

Awang Basial Dia Baguna

Nantilang Uras Nyalung Je Papa

Narusan Kalangan Labehu Penda

40

6. Palus Tarantang Pandui Pasewut

Mandui Panduyan hatalla Ngambu

Uei Sawang Ranying Bunu

Mantis Penyang Je Sangkalemu

7. Mandui Nyalung Panduyan Jatta

Napupuk Guhung Ranying Hatalla

Sangkum Pantis Panyangka Tatamba

Mangat Tarantang Belum Baguna

8. Sambil Mandui Panduyan Jatta

Bidan Hamauh Hayak Bajapa

Saumur Belum Huang Dunia

Tarantang Mandinu Berkat Hatalla

9. Jadi Madnui Bidan Mentang

Palus Nanjung Tanggui Malinggang

Palus Mandai Hejan Pakang

Maut Pakang Je Bambang Penyang

10. Bidan Sampai Tiwing Panjang

Petek Sintel palus Manambang

Tapajakan Kameluh bara Tumbang

Tapajakan raja Tunggal sangumang

41

11. Bidan Miar Hamauh Kia

Balaku Berkat Ranying Hatalla

Kabajuran Uras Dahiang Baya

Palus Nyelem Labehun Huma

12. Tarantang Nyawau Labehun Huma

Gawin Bidan Huang Kuasa

Hajamban Behas Tambak Raja

Nyingkap sawang nangkenya Hatalla

13. Tarantang Nahunan jadi Inarang

Nabasan Raja Hakanduang

Mendeng Nokiu Indang Apang

Nyikap bapahan Je Kayun Penyang

14. Bidan Harui Terai Mimbing

Tarantang Bablai Bidang Talamping

Lumpang Toso Palus I-Imbing

Anak Nangkenya Auh Bataling

15. Huang Hete Kalunen Rata

Bawi Hatue Bakas Tabela

Malalus Peteh Ranying Hatalla

Manyaki Tarantang Mahapan Daha

42

16. Tarantang Inyaki Mahapan Daha

Hayak Imeteh Auh Baguna

Tarantang Belum Huang Dunia

Bingat Peteh Ranying Hatalla

17. Peteh Ranying hatalla Huran

Akan Kalunen jadi Insanan

Huang Kitab Je Panaturan

Jite Kilau Petunjuk jalan

18. Babalai Garing Tukang Tuyang

Menyang Karungut Indang Apang

Karungut Ngandayu Kilau Manimang

Mameteh Anak Garing Tarantang

19. Garing tarantnag Jadi Nahunan

Tumun Pelek tatu Huran

Jite Kilau Patunjuk Jalan

Penyang Tarantang Andau harian

20. Tikas Tuh Helu Rawei Kandayu

Nahunan Ungkup Je Raja Bunu

Manumun Pelek Je Bue Tatu

Mamenyang Peteh Hatalla Ngambu

43

21. Auh Kandayu Paham Baguna

Jite I-Nyimpei tuntang Irima

Amun Tarantang Bakas Jeha

Ela Nalingau Peteh Hatalla

22. Peteh Hatalla Jadi Insanan

Huang Kadayu tuntang Panaturan

Jite bujur Je Kabajuran

Inetei tarantang Andau Harian

23. Itah Kalune Jadi Nahunan

Nyarurui Pelek Tanduhan Huran

Ela Nalingau Je Kharingan

Harus Imbina Saumur Jaman

KANDAYU MALUPUT HAJAT

1. Ayu Itah Bakas Tabela

Basarah Ngandayu Sama-sama

Basarah Manara Ranying Hatalla

Awi Berkat Jadi Inenga

2. Itah Basarah Maluput Hajat,

Dengan Parapah je Sahur Sambat

Ranying Hatalla Dumah Mamberkat

Manenga Sampai Kare Hajat Niat

44

3. Tabe Salamat Lingu Nalatai

Ayu Basarah Itah Handiai

Umba Kaharingan Ela Barangai

Hajat Niat Tuh Jadi Sampai

4. Keleh Halajur je Hanjak Rantang

Tarung Itah Rata Hagatang

Asin Hatalla Jadi Inarang

Jete Irima Palus Imenyang

5. Awi te Akan Bakas Tabela

Ungkup Kaharingan tuh Ela Laya

Berkat je Dinun Jete Ihaga

Mangat Lampang Halajur Sewut Sarita

6. Tuntang Tinai Ela Kalapean

Palampang Tarung je Kaharingan

Mangkar manyiwuh Penyang Pasihan

Basarah Marawei Kula Jalahan

7. Belum Bahalap Ba-atei Bujur

Mangejau Taluh Ije Mandaur

Angui Malengai Ela Hakumpul

Jite Pangingat Sahapus Umur

45

8. Tuntang Tinai Ela Laya

Keleh Umba Peteh Ranying Hatalla

Awi Tikas iye Paling Kuasa

Eweh je Laya Ie Hayang Mananya

9. Awi Kalunen Huang Dunia

Aluh je Menteng Hayak Balinga

Jatun Ati Ije Kuasa

Ije Nyambalut Kalunen Tikas Kuasa

10. Awi Tagal te akan ulun Kalunen

Aluh Kalingae Je Kilen-Kilen

Kekuatan Berenge Dia Tara Reken

Uras Nibau Malihi Kalunen

11. Itah Jadi Katawan Rata

Pambelum Kalunen Huang Dunia

Uras Eka Minjam tuh sementara

Akan Je Layau Hayang Mananya

12. Bele Layau Bara Auh Hatalla

Panaturan Kandayu Jete Ihaga

Panaturan Kandayu Paham Barega

Jatun Suntue Jatun jei Manyama

46

13. Tikas Tuh Helu Auh Kandayu

Kandayu Manara Hatalla Ngambu

Berkat Hatalla Jadi Dinu

Katika Basarah Tarung Batantu

KANDAYU ANAK SAKULA

1. Ayu Itah Sama Bahajat

Mandurut Kayun Sapa-Ingat

Mangat tarantang Sakula Tamat

Balaku Hatalla Umba Mamberkat

2. Kalute angat je Kanahuang

Hajamban Raja Uju Hakanduang

Sapaingat Tandak Panyalemembang

Balaku akan Garing Tarantang

3. Tarantang sakula Je Kabajuran

Ela Nangkenya Je Sumping Bulan

Palin Sapa-Ingat ije Ihapan

Bele Sakula Batal Dia Karuan

47

4. Tinai Amun Jadi Sakula

Ajar Guru Jete Ingguna

Balaku I-Misit Ongkos Balanja

Akan Ketun Handiai Awang Tabela

5. Bawi hatue Je Umba Guru

Ela Mahapan Kutak Tanjaru

Ela Ketun Mikeh Balaku

Tingak Ajar Kakare Ilmu

6. Tarantang Sakula Giat Balajar

Mangat Tarantang Harati Pintar

Mandurut Uras Je Pikir Akal

Huang Sakula te Ela Nakal

7. Kandayu Jituh Auh Mameteh

Mangat Tarantang tutu Mayeneh

Aluh Narusan Sakula Je Kueh

Balajar te Ela Je Baka Ureh 

48

8. Bahajat Bamiat Je Ela Kurang

Hambaruan Behas Manyangen Tingang

Manyampai Raja Uju hakanduang

Mijen Lewu kagantung Gandang

9. Rajin Basarah Tuntang Ngandayu

Hajamban Basarah Itah Balaku

Umba Ranying Hatalla Ngambu

Mangat Masi Utus Raja Bunu

10. Ganan tandak Halajur Maja

Malinggar Langit Raja Kuasa

Manyampai Balai Ranying Hatalla

Napatah Bulau Paseban Raja

11. Balaku Ketun Ela Ngalapean

Ranying Hatalla Je Katamparan

Ie Nantisan Nyalung Kaharingan

Hayak Mandehen Bulau Hambaruan

12. Amun Tarantang Tamat Sakula

Ingat Peteh Ranying Hatalla

Kaharingan Tetep Dehen I-haga

Nyamah Petak Langit Inaheta

49

13. Balaku Ketun ela Mambuka

Jalan Angui Tame Nyaranta

Keleh Rajin Badeder Ngandayu Mansana

Mandehen Peteh Ranying Hatalla

14. Ngandayu Mansana Ela Halisang

Mansanan Kahalap Pantai Sangiang

Peteh Mandehen Jete Mambatang

Mangat Pambelum Te Tatau Sanang

15. Kalute Kia Umba Pander sarita

Dengan Jalahan, ie Tundah Kula

Kutak Pander I-atur Rata

Ingat Halajur Ranying Hatalla

16. Akan Ungkup Itah Kaharingan

Auh Gawi Jadi In-Sanan

Mangat Kalunen Rata Katawan

Ampin Kabujur Tanduhan Huran

17. Atun Tinai Ije Mambatang

Aluh Manajung Pahewan Antang

Ela Sampai Hambaruan Layang

Mangat Tarung Lampang Hagatang

50

18. Aluh Nyelem Kalang Labehu

Dia Baka Tau Je Giring Bulu

Ela MIkeh Itah Balaku

Itah Manetei Tanduhan Helu

19. Aluh Kankueh Namuei Halisan

Ela Marusak Je Itung Huang

Ela Mikeh Itah Manarang

Peteh Hatalla Jete Mambatang

20. Aluh menda Nyahu Batengkung

Ela Gaer Bitim Bitim Mananjung

Mangat Tau Hagatang Tarung

Peteh Hatalla Hete I-Nyambung

21. Tikas Tuh Helu Je Hajat Niat

Mandurut Kayung Je Sapaingat

Bahajat Tarantang sakula Tamat

Ranying hatalla Dumah Mamberkat

51

KANDAYU ALEM PENDENG HUMA

1. Nyahu Hai Ayun Hakumbang

Mandurut Untung Raja Hakanduang

Ranying Hatalla Ije Ingguang

Nuntung Itung Nyambung Kanahuang

2. Hetuh Itah Rata Manimang

Mandurut Panatau Laku Kasanang

Nampa Pendeng Parung Mahawang,

Sambalun Penyang Tingang Sangiang

3. Pendeng Parung Mahawang

Parung Tabasan Tingang Sangiang

Mangat Hai Je Pahalendang

Eka Tarung Lampang Hagatang

4. Ranying Hatalla Tantahian Huran

Masi Tunggul Garing Janjahunan

Bisak Bendang Jadi Injekan

Parung Hai Ampie te Kajadian

5. Limut Batu Hanjak Rantang

Parung Hai Jadi Inambang

Hatalla Nyalupu Je Kayun Penyang

Sangkum Panyampah Garing Narantang

52

6. Limbah Te Tinai Itah Balaku

Umba Ranying Hatalla Ngambu

Masi Utus Je Raja Bunu

Tutuh Kameluh Je Limut Batu

7. Itah Pendeng Parung Mahawang

Inyalupu Karuhei Je Bambang Penyang

Eka Tarung Lampang Hagatang

Sangkum Panyampah Garing Narantang

8. Kalute Itah Jadi Bajapa

Balaku Berkat Ranying Hatalla

Hetuh Itah mampendeng Huma

Uka Salamat Belum Baguna

9. Hatalla Nangkilik Jatta Nangera

Karuhei Sambalut Je Huang Huma

Nyalupu Kayu Sangga Tatamba

Penyang Sangakemu Je Ngambu Ngiwa

10. Itah Basarah Je Ela Peda

Balaku Berkat Ranying Hatalla

Kitab Panaturan Rajin Imbasa

Hayak Ngandau Sambil Barima

53

11. Haguet Basarah Ela Mahamen

Balaku Petunjuk Ela Langkamen

Badoa Pahayak Kula Je Beken

Berkat Muhun Behas Hariten

12. Sahur Parapah Inarinjet Kea

Balaku Berkat Tuh Ewen Umba

Bangkusan Timpung Inenga Tanda

Jamban Mandinu Berkat Hatalla

13. Tikas Tuh Helu Rawei Kandayu

Basarah Umba Hatalla Ngambu

Mangat Ie Masi Ela Bagetu

Kaharingan Belum Tarung Batantu

14. Kalute Kandayu Je Imantang

Kandayu Mamparendeng Parung Mahawang

Hajamban Kandayu Tingang Nganderang

Tempun Parung Je Tatau Sanang

54

KANDAYU METUH BULI HUMA TAHETA

1. Hetuh Tinai Itah Manimang

Ranying Hatalla Ije Inggenang

Itah Rata Je Hanjak Rantang

Taheta Narima Parung Mahawang

2. Itah Narima Parung Mahawang

Parung Tabasan Tuh Jarin Tingang

Bahalap Hayak Hai Pahalendeng

Kilau Parung Jatta Balawang

3. Itah Samandiai Je Hanjak Rata

Huma Hai Hayak Baguna

Mampahayak Berkat Ranying Hatalla

Masi Itah Mandinu Huma

4. Hetuh Itah Je Uras Mite

Pasin Hatalla Je Tutu Tege

Intu Bentuk Kalunen Are

Behas I-Intih Harinten Pire

5. Sarat Itah Je Buli Huma

Mangat Rajaki Halajur Manyupa

Ela Mawi Kalahi Kajama

Kutak Pander Keleh Bajenta

55

6. Are Sarat Itah Mahapan

Ma-amal Sinta Jite Pedoman

Peteh Hatalla Atun Insanan

Inyurat Huang Buku Je Panaturan

7. Are Sarat Ije Baguna

Itah Melai Huma Taheta

Kumi tatawe Parahan Kajenta

Rajin Nyarungan Tamuei Maja

8. Kalute Huma Je Kabajuran

Sukup Tipeng Je Bahalap Ukuran

Putir Bakurung Jite Ihapan

Bahan Taraju Jite Ihapan

9. Tinai Angat Je Kanahuang

Itah Melai Parung Mahawang

Balaku Belum Je Tatau Sanang

Hatalla Manenga Umur Panjang

10. Sarat Ain Itah Je Buli Huma

Nyaki Jihi Bakas,Jihi Tabela

Mandai Kangambu te Bara Ngiwa

Naga Hai Epat Je Hapanyila

56

11. Salatin Parung Nyaki Ingguang

Nyaki Tingang Epat Hatalumbang

Lepah Paramun Parung Mahawang

Tende Sinde Pamarawung Antang

12. Tikas Tuh Helu Rawei Kandayu

Balaku Asin Hatalla Ngambu

Masi Utus Je Raja Bunu

Sahapus Kalunen Kampungan Bunu

13. Sampai Hetuh Je riwut Rawei

Hajamban Pumpung Basarah Bewei

Basarah Penyang Je Hinje Simpei

Balaku Hatalla Pahayak Ikei

KANDAYU ALEM ULUH HANDAK MANUGAL

1. Ayu Itah Sama Nganderang

Ranying Hatalla Ije Ingguang

Ngandayu mandurut Raja Hakanduang

Ngaragan Bukit Kagantung Gandang

2. Tamparan Parei Manyangen Tingang

Tuntang Pulut Lumpung Penyang

Gaduhan Putir Selung Tamanang

Nangkaluma Awi Raja Angking Penyang

57

3. Andau Te Kia Hatuen Jatta

Babalang Bulau Lampang Babala

Ie Dumah Palus Umba

Ngajadian Parei Tumun Sarita

4. Limbah Te Ewen Kapeleng Renteng

Nyapenda Garing Kapandereh Renteng

Intu Bukit Rundung Kereng

Saluruh Raja Uras Hakampeleng

5. Palus Raja Dumah Manimang

Nyarantang Panuhan Uka Kanahuang

Paharin Awi Selung Tamanang

Basaluh manjadi Parei Manyangen Tingang

6. Eweh Kalunen Dia Mangganang

Behas Parei Manyangen Tingang

Ie Dia Baumur Panjang

Rajaki Tapas Belum Kurang

7. Kalute Tanturan Tumun Sarta

Ie Hadurut Hayak Kuasa

Panjajuri Hayak Paseban Raja

Handurut Hayak Lambang Palangka

58

8. Ie Hadurut Akan Dunia

Due Pampeteh Ie Mahaga

Nyalamat Kalunen Buli Hatalla

Intu Lewu Lewun Kuasa

9. Ikau Tuh Parei Manyangen Tingang

Andau Tuh Tinai Bitim Halisang

Naga Hai Mahi Ingguang

Tuah Rajaki Uras Ingguang

10. Putir Baputi Amas Haguet Maja

Uju Andau Ie Batapa

Abu Basar Jadi Nyadia

Amas Intan Akan Inenga

11. Putir Baupak Amas Misik Hagatang

Mamuat Bulau Intan Je Lenda-Lendang

Tarung Bitim Ayum Hakumbang

Pampeteh Hatalla Katika Usang

12. Tarung Bitim Sahapus Dunia

Najiri Bulau Je Pungkal Raja

Tingang Kampeleng Tambun Hasupa

Ngatah Bitim Hadurut Maja

59

13. Palin Parei Je Manyangen Tingang

Supak Dare Ela Nantuwang

Sarangan Behas Je Ela Buang

Danum Kayu Je Ela Kurang

14. Tinai Belum Ela Panyapa

Ela Mangutuk Je Tunda Kula

Kabisit Kakuhu Inganan Rata

Kajenta Kajurah Jita Ihapa

15. Kakulas Katehu Ela Ihapa

Mangat Rajaki Je Rajin Maja

Itah Ela Kalahi Kajama

Kahiri Ngana Je Paut Ela

16. Tuntang Tinai Je Ela Laya

Kahalap Karasih Uras Ihaga

Rasih Uras Taluh Je Papa

Jamban Mamarit Sangumang Maja

17. Are Sarat je Ihapan

Ma-amal Sinta Jite Pedoman

Peteh Hatalla Tege Insanan

Huang Kitab Je Panaturan

60

18. Are Sarat Ihe Ingguna

Mangat Rajaki Dumah Maja

Kumi Tatawe Hayak Bajenta

Rajin Nyarungan tamuei Maja

19. Hormat Umba Je Indang Apang

Mangat Batuah Baumur Panjang

Tundah Kula Uras Inyayang

Nyarurui Pelek Indang Sangomang

20. Basarah Ngandayu Paham Baguna

Amal Belum Huang Dunia

Kitab Panaturan Rajin Imbasa

Auh Kandayu Uras Irima

21. Tikas Tuh Helu Auh Kandayu

Hajamban Basarah Tuh Itah Balaku

Dengan Ranying Hatalla Ngambu

Uka Basarah Tuh Tatau Baramu

22. Hajamban Kandayu Tuh Itah Nganderang

Balaku Tarung Itah Hagatang

Hajamban Kandayu Tuntung Kanderang

Balaku Hatalla Manenga Kasanang

61

KANDAYU AKAN ULUH IJE HANDAK TIWAH

1. Ayu Itah Sama Nganderang

Manyampai Hatalla Patut Ingganang

Hajamban Basarah Tuntang Nganderang

Itah Mansanan Handak Tiwah Tingang

2. Hajamban Basarah Tuntang Ngandayu

Itah MansanaN Salabih Helu

Intu Luwuk Kapungan Bunu

Itah Handak Ngentang Tiwah Bunu

3. Itah Balaku Sahur Parapah

Uras handurut Pahayak itah

Uka Mahaga Katika Tiwah

Tuntang Hatalla Tau Masi Itah

4. Balaku Dengan Jatta Sangiang

Ijin Pampahilep Patahu Antang

Saluruh Parapah Uras Ingganang

Uka Mahaga Metuh Tiwah Tingang

5. Gawin tiwah Paham Baguna

Berkat Hatalla Gitan Babala

Ulih Mantehau Kalunen Maja

Palampang Tarung Sewut Sarita

62

6. Katika Tiwah Itah Mamali

Ela Kaboho Ela Kalahi

Pakat Bulat Hatue Bawi

Mangat Ranying Hatalla Masi

7. Tiwah Manulak Je Rutas Pali

Sial kawe Dia Manggapi

Nukep Uras Tuah Rajaki

Ranying Hatalla Hadurut Masi

8. Gawin Tiwah Ela Ihitung

Mangat Itah Hagatang Tarung

Lewun Hatalla Ije Nanturung

Ranying Hatalla Mamberkat Itung

9. Ampin Asin Ranying Hatalla

Halalian Kalunen Bara Dunia

Bele Kalunen Hayang Mananya

Tiwah Tingang Tatap Ihaga

10. Tinai Karugi Ela Ingganang

Mangat Tarung Tau Hagatang

Lewu Tatau Ije Ingguang

Eka Pambelum Sapanja-panjang

63

11. Gawin Tiwah Dia Babehat

Amun Kalunen Katawan Hakekat

Hajamban Tiwah Hatalla Mamberkat

Majar Kalunen Uka Tau Pakat

12. Gawin Tiwah Te Kareh Gitan

Palampang Tarung Haring Kaharingan

Malalus Peteh Hatalla Huran

Akan Suntu Andau Harian

13. Hete Itah Kareh Manyaksi

Hatalla Parahan Kuasa Hai

Pesta Tiwah Te Ampie Rami

Patut Ingumang Gagenep Biti

14. Are Pesta Huang Dunia

Pesta Tiwah Jatun Manyama

Ampi Rami Dia Lalangena

Tau Mantehau Kalunen Maja

15. Hete Itah Kareh Katawan

Asin Ranying Hatalla je Gitan

Masi Kalunen Je Bara Huran

Bara Tunggul Garing Jajahunan

64

16. Awi Kalunen Huang Dunia

Aluh Je Menteng tuntang Balinga

Jatun Ati Ije Kuasa

Nyalamat Kalunen Tikas Hatalla

17. Tikas TUh Helu Auh Kanderang

Masanan handak Je Tiwah Tingang

Balaku Tarung Itah Hagatang

Tuah Rajaki Je Uras Lampang

KANDAYU LIMBAH TIWAH

1. Itah Niring Bulau Madurut

Jamban Kandayu Bahing Karungut

Peteh Nyai Je Inai Mangut

Parit Balanga Je Runjan Riwut

2. Itah Palus Bahing Timang

Namuei Bukit Kangantung Gandang

Raja Ngambu Ije Ingguang

Mahaga Panatau Je Kayu Erang

65

3. Hete Uka Kalunen Balaku

Raja Kameluh Je Intu Ngambu

Basarah Limbah Je Ngentang Nyahu

Mangat Basuang Je Gantang Uju

4. Gawi Hai Paham Baguna

Mumpung Tingang Je Ngaju Ngawa

Kalunen Panggil Tambun Hasupa

Nangkenya Nalatai Lunuk Mamua

5. Gawi Hai Je Jadi Gitan

Akan Kakare Ungkup Babuhan

Lampang Tarung Je Kaharingan

Kilat Mamancar Kilau Bulau Hintan

6. Gawi Hai Dia Ihitung

Akan Kaharingan Palampang Tarung

Lewu Tatau Ije Nanturung

Raja Ngambu Manyambung Untung

7. Awi Pasin Ranying Hatalla

Halalian Itah Bara Dunia

Bele Kalunen Hayang Mananya

Tiwah Tingang Tatap Ihaga

66

8. Tinai Karugi Ela Ingganan

Kaharingan Belum Tarung Lampang

Lewu Tatau Ije Ingguang

Uka Pambelum Sapanja-panjang

9. Gawi Hai Je Jadi Gitan

Palampang Tarung Itah Kaharingan

Malalus Peteh Hatalla Huran

Akan Suntu Andau Harian

10. Hete Jadi Manyaksi

Ranying Hatalla Kuasa Hai

Pesta Tiwah Te Ampie Rami

Pesta Irima Gagenep Biti

11. Are Pesta Huang Dunia

Pesta Tiwah Jatun Mayama

Ampi Rami Dia Lalangena

Tau Mantehau Kalunen Maja

12. Sampai Tuh Helu Auh Kandayu

Basarah Limbah Je Ngentang Nyahu

Dengan Hatalla Itah Balaku

Akan Kaharingan Tatau Baramu

67

KANDAYU EKA ULUH MATEI

1. Hetuh Itah Sama Manarang

Janjin Ranying Hatalla Usang

Ela Mikeh Ela Kia Bimbang

Jalahan Itah Je Jadi Layang

2. Ampin Kalunen Sia-Sia

Biti Bereng Hayang Manaya

 Sial Hai jadi Manyupa

 Akan Itah Huang Dunia

3. Itah Belum Huang Dunia

Kilau Mijen Randung Banama

Dimpah Tasik Galumbang Bahaya

Bereng Kiamat Tuntang isi Daha

4. Kalunen Bapikir Tuh Ela Sala

Janjin Itah Sampai Katika

Kalunen Dumah Awi Kuasa

Haluli Tinai Buli Hatalla

5. Itah Ela Geger Manahan

Pampatei Jite Nah Kilau Jamban

Ranying Hatalla Jadi Manduan

Lawu Tatau Eka Tujuan

68

6. Hetuh Itah Tinai Manarang

Janjin Ranying Hatalla Usang

Ie Kareh Tege Manambang

Huang Lewu Tatau Eka Kasanang

7. Lewu Tatau Te Lewu Hai

Eka Hatalla Jadi In-Janji

Eka Bakumpul Barami-Rami

Lewun Pambelum Ije Katatahi

8. Itah Uras Jadi Katawan

Asin Hatalla Katika Huran

Genep Ie Jadi Mansanan

Akan Kalunen Rata Katawan

9. Itah Manyarah Ela Bimbang

Ranying Hatalla Ije Ingguang

Itah Susah Balaku Sanang

Tarantang Nule Tarung Hagatang

10. Tikas Hetuh Riwut Rawei

Basarah Penyang Je Hinje Simpei

Inyimpei Indehen Je Huang Atei

Janjin Hatalla Jadi Penyang Karuhei

69

11. Kalute Auh Rawei Kandayu

Mansanan Janjin Hatalla Ngambu

Hatalla Mameteh Katika Helu

Tarantang Nule Ela Manyalu

12. Awi Huang Harian Jeha

Uras Kalunen sama Rata

Lewu Tatau Eka Hasupa

Tampara Kahapus Gawin Hatalla

KANDAYU METUH MENGUBUR

1. Ayu Itah Sama Manarang

Janjin Ranying Hatalla Usang

Liau Kaharingan Kanesek Layang

Raja Entai Nyuhu Tege Manambang

2. Pasahan Raung Jadi Ingguang

Eka Tarung Tau Lampang

Mentai Raja Duhung Mama Tandang

Imbit Talawang Jambu Bahandang

70

3. Amun Tarung Jadi Lampang

Misik Bitim Bara Tiruh Tingang

Nalian Lanting Eka Ije I-ngguang

Inggaduh Awi Balu Indu Rangkang

4. Balu Indu Rangkang Bakas Lewu

Jamban Liau je Naliung Liu

Napatah Bulau Je Sangkalemu

Nyengkuk Liang Ije Kajanjulu

5. Lewu Tatau Lewu Hai

Hai Pahalendang te Hayak Rami

Tokiu Lahap Kueh Puji Suni

Kanjan Tari Baganti-ganti

6. Kalute Karamin Lewun Hatalla

Akan Kalunen Jadi Sadia

Aluh Jipen Atawa Raja

Buli Hatalla Te Sama Rata

7. Kalute Itah Jadi Insuman

Ranying Hatalla Jadi Mansanan

Lewun Hatalla Tatau Nyahukan

Nyaring Panyaraya Dia Katawan

71

8. Intu Hete Uras Liau Hanjak

Pambelum Taheta Eka Kahandak

Lewu Tatau Jadi I-Andak

Peteh Hatala Dia Balekak

9. Awang Susah Intu Hete Sanang

Lewu Tatau Akan Ingguang

Hete Tarung Kalunen Lampang

Lewun Kuasa Uka Kasanang

10. Tikas Hetuh Rawei Manarang

Manarang Janjin Hatalla Usang

Balaku Tarung Nule te Lampang

Batuah Belum Je Tatau Sanang

11. Tarantang Nule Balaku Asi

Terai Bakanduang Rutas Kapali

Kalunen Handiai Hatue Bawi

Balaku Inenga Tuah Rajaki

12. Ikei Laku Tuah Rajaki

Jatta Nanggera Hatalla Masi

Bakas Tabela Hatue Bawi

Bereng Barigas Hambaruan Buli

72

KANDAYU LIMBAH MANGUBUR

1. Itah Balaku Umba Hatalla

Ganan Tandak Palus Balua

Nyarurui Lingun Je Penyang Raja

Tandak Nyawau Labehun Huma

2. Ganan Tandak Palus Bagawi

Dandang Tingang Inyaluh Jadi

Tampung Papas Baguna Hai

Hapa Mengkak kare Rutas Pali

3. Mapas Ganan Je Ambun Rutas

Enun Bapilu Je Gagar Uras

Kalingu Rutas Bakarak Kuhas

Karendem Rubu Uras Talampas

4. Uras Bakupak Je Balu-Balun

 Langkisan Tangis Tatuman Ulun

Terai Nganduang Tarantang Muhun

 Tandak Malambung Je Akan Hunjun

5. Bebas Jadi Garing Tarantang

Basempelau Garing Je Batang Sawang

Nyamah Buang Parung Mangetang

Panganduang Buli Je Tasik Layang

73

6. Ambun Barutas Je Panganduang

Buli Nyelem je Tasik Layang

Ludan Manyambar Kueh Je Lampang

Lenyuh Buli Antang Sangiang

7. Tarantang Nule Tinai Balaku

Untung Panjang Bulau Sangkalemu

Hadurut Balua Hulu Banyahu

Panatau Ranying Hatalla Ngambu

8. Itah Balaku Gagenep Andau

Hadurut Penyang Karuhei Tatau

Ungkup Babuhan Je Dia Layau

Asin Hatalla Halajur I-nyundau

9. Tarantang Nule Je Hanjak Rantang

 Pahayak Asin Raja Hakanduang

 Mangat Tarung Je Tau Lampang

 Bereng Barigas Pambelum Sanang

10. Tarantang Nule Je Hanjak Rantang

 Pahayak Asin Raja Hakanduang

 Mangat Tarung Je Tau Lampang

 Tarantang Nule Nupi Bambang Penyang

74

11. Raja Hakanduang Handak Buli

 Dadang Tingang Intenjek Haluli

 Tarantang Nule Halajur Balaku Asi

 Umur Panjang Batuah Marajaki

KANDAYU MELAI UKA PASAH PATAHU

1. Hetuh Itah Sama Dumah

Nyembang Uka Sahur Parapah

Balaku Asi Rajaki Inambah

Dengan Patahu Je Tumun Sejarah

2. Tumun Tanturan Je Jaman Huran

Patahu Raja Ije Jadi Kajadian

Bangkusan Raja Limut Kamasan

Inyaluh Ienter Palus Kajadian

3. Raja Hai Tungkuh Batu

Narantang Nyahu Papan Taliwu

Narantang Patahu Baribu-Ribu

Sama Kuasan Je Raja Uju

4. Raja Uju Je Hakanduang

Mahaga Kalunen Tuh Je ela Layang

Nyarurui Pelek Tanduhan Usang

Mangat Tarung Je Tau Lampang

75

5. Lepah Parapah Je Hujan Penda

Sahabat Ilaku Je Dumah Rata

Metuh Itah Munduk Manara

Manumun Auh Peteh Ranying Hatalla

6. Hetuh Tinai Itah Balaku

Patahu Antang Je Intu Ngambu

Raja Kameluh Je Nyai Mangku

Ngantung Gandang Hulu Banyahu

7. Ikei Mangaku Dia Malayang

Sahur Parapah Tantahian Huran

Uka Nantisan Danum Nyalung Kaharingan

Akan Ikei Ungkup Babuhan

8. Ikei Mangaku Karuhei Tatau

Ngantung Gandang Malambung Bulau

Hulu Banyahu Babalai Bulau

Hatalla Pahayak Gagenep Andau

9. Mungkal Penyang Je Hinje Andau

Ngantung Gandang Malambung Bulau

Hulu Banyahu Babalai Bulau

Hatalla Pahayak Gagenep Andau

76

10. Rangkan Panginan Jadi Inenga

Nyembang Kakare Kameluh Raja

Garu Manyan Minyak Uras Nyadia

Kuman Mihup Je Arak Raja

11. Ikei Balaku Panyangka Tatamba

Penyang Panyampah Ije Baguna

Dengan Patahu Ije Raja Kuasa

Inenga Awi Ranying Hatalla

12. Ikei Balaku Lewu Tuh Je Tatau Sanang

Lewu Ngarambang Patahu Antang

Darung Pulu Ijin Je Bara Tumbang

Lewu Ngarambang Garun Sangiang 

77

KANDAYU MAMBUWUR HAMBARUAN

1. Uja-Ujan Aseng Panjang

Sambalut Simpei Bambang Penyang

Mandehen Bulau Untung Panjang

Namburak Rabia Nyaman Tuyang

2. Nasaki Dahan/Tanteluh Manuk Darung Tingang

Batambang Untung Asen Panjang

Bereng Barigas Belum Tatau Sanang

Batarung Pulu Lampang Hagatang

3. Mamantis Nyalung Kaharingan

Akan Entang Tingang Mangawan

Utus Raja Bunu Te Huran

Manyelem Behas Hambaruan

4. Najuri Ku Bangkang Haselan Tingang

Batu Junjun Kare Purun Entang

Malisen bara Peres Panganduang

Sama Rata Ba-Umur Panjang

5. Kuruk Bulau Hambaruan

Sambalut Nyalung Kaharingan

Balasang Kandayu Ie Nyamanan

Tumun Peteh Tingang Tatu Huran

78

6. Sama Kanuah Anak Jatta Lampang

Manasa Pandung Je Balau Panjang

Hajamban Kandayu Kayu Erang

Najak-Ku Bukit Uju Hanya Jenjang

7. Nutuh Bulau Pungkal Raja

Hajamban Asin Ranying Hatalla

Bawi Hatue Bakas Tabela

Kurik Hai Dia Imbeda





Tidak ada komentar:

Posting Komentar